MBUNGE ATHONY KOMU “KUMLIMA” BARUA SPIKA NDUGAI

Na ELIYA MBONEA

-ARUSHA

SPIKA wa Bunge la Tanzania Job Ndugai, ametakiwa kuanza kuchukua hatua za kufanya marekebisho ya baadhi ya Kanuni za Bunge ili liweze kutenda haki.

Kauli hiyo ilitolewa mjini hapa jana na Mbunge wa Jimbo la Moshi Vijijini (Chadema), Anthony Komu baada ya Mahakama ya Haki ya Afrika Mashariki (EACJ), kutoa hukumu ya Rufaa iliyofunguliwa na Serikali dhidi ya ushindi wa Komu.

Alisema kutokana na uamuzi uliotolewa na Mahakama hiyo, Serikali ya Tanzania haipaswi kuendelea kusubiria mpaka ikamatwe, badala yake inapaswa kufanya marekebisho ya kanuni ili haki iwe inatendeka.

“Kwa sasa mimi ni Mbunge sina haja ya kufanya ligi dhidi ya Serikali au Bunge. Baada ya matokeo haya nimepanga kumwandikia barua Spika wa Bunge kuwambia sasa anapaswa anapaswa kuchukua hatua zinazotakiwa.

“Spika ndiye Mwenyekiti wa Kamati ya Kanuni kwa hiyo baadhi ya Kanuni zinapaswa kurekebishwa ili zioane na ambacho kimesemwa hapa mahakamani.

“Kimsingi ukienda kwenye hitimisho unaweza kusema matokeo si nzuri kwasababu Mahakama imesema mtu binafsi baada ya ile kesi ya Professa Anyang’ Nyong’ wa Kenya hawezi kuleta tena shauri linalofanana na hilo mbele ya Mahakama hii.

“Lakini ukienda kwenye mchakato wenyewe na hoja ambazo wameziwasilisha utaona kuna faida kubwa ya shauri hili kusikilizwa mpaka hapa lilipofikia. Hatujapoteza kitu ni mahali pazuri, uongozi wa bunge na nchi unapaswa kuchukua hatua za makusudi ili kuondokana na hali kama hiyo,” alisema Komu.

Komu wakati akifungua shauri hilo alikuwa bado hajachaguliwa kuwa Mbunge wa Moshi Vijijini alisema, kuchukuliwa kwa hatua hizo za serikali kutasaidia mtu mwingine asifungue shauri kama hilo kwenye Mahakama ya EACJ.

Na akilipeleka shauri hilo kwenye Mahakama ya TZ lazima Mahakama ya Tanzania ililete hapa EACJ kwa ajili ya kuomba tafsiri itakayorudishwa kwenye mahakama ya Tanzania kuendelea na shauri.

“Shida hapa ilikuwa ni mtu binafsi ameleta shauri hili na si Taasisi kwa maana nyingine ingekuwa Mahakama ya Tanzania imeomba, Bunge au Serikali maana yake shauri hili lingesikilizwa na hukumu ingetolewa.

“Sio siri kwamba majibu ya hukumu yanagekuwa kama awali kwamba Bunge la Tanzania halikufanya uchaguzi kulingana na Mkataba wa EAC unavyotaka katika Ibara ya 50,” alisema Komu aliyekuwa ameongozana na Kaka yake Yasinti Komu pamoja na Kada wa Chadema Daniel Porokwa.

Kwa upande wake Wakili Edson Mbogoro aliyekuwa akimwakilisha Komu katika shauri hilo alisema, Mahakama iliyotoa Hukumu ya Rufaa hiyo haikuelekea kwenye stahiki za Rufaa badala yake ilishughulikia  suala la je Mahakama ya awali ilikuwa sahihi kuipokea na kushughulikia malalamiko ya Komu?

Alisema kutokana na kupitia hoja hizo  Mahakama hiyo ilifikia hitimisho la la kumuona Komu kama mtu binafsi ambaye anaelekezwa na Ibara ya 30 na 33 na 51 kuwa alipaswa kuendelea na kesi hiyo aliyokuwa amefungua Mahakama Kuu ya Tanzania Kanda ya Dodoma.

“Isipokuwa kama wangefikia upande wa kuomba tafsiri ya Mkataba wa EAC basi Mahakama Kuu yenyewe ndio ingefanya marejeo kwenye Mahakama ya EACJ lakini pia suala hilo bado lingeamuliwa na Mahakama Kuu ya Tanzania,” alisema Wakili Mbogoro na kuongeza: 

“Mahakama hii imesema karika rufaa haikuwa sahihi kwa Mahakama ya awali kupokea na kusikiliza shauri hili. Lakini pia imeweka wazi kwamba kwa vile shauri hili ni la muhimu si kwa Tanzania tu bali lina manufaa kwa nchi zote za EAC, ndio maana katika uamuzi wao wameagiza kila upande ubebe gharama zake za kesi,” alisema.

Hata hivyo Wakili Mbogoro alisema kuwa uamuzi huo umefikiwa baada ya kesi ya Professa Anyang’ Nyong’ wa nchini Kenya kuilazimu Jumuiya hiyo kufanyia marekebisho Mkataba wa EAC.

“Kabla ya kesi ya Prof Anyong’  kusingekuwa na tatizo kwa namna Komu alivyowasilisha katika Mahakama hii,” alisema Wakili Mbogoro.

Komu alifungua kesi katika Mahakama ya Afrika Mashariki akiomba itoe tafsiri ya kisheria juu ya Bunge la Tanzania akidai lilikiuka Ibara ya 50 ya Mkataba wa EAC katika uchaguzi wa Wabunge wa Bunge la Afrika Mashariki(EALA), Aprili 17, Mwaka 2012.

Katika kesi hiyo namba 7 ya Mwaka 2012, Jopo la Majaji watatu Jean Bosco Butasi, Isaac Lenaola na Faustine Ntezilyayo lilimpa ushindi Komu. Hata hivyo, Serikali haikukubaliana na uamuzi huo na kukataa Rufaa.

Rufaa iliyotolewa hukumu jana ilisikilizwa na Jopo la Majaji watano wakiongozwa na Rais wa Mahakama hiyo Jaji Dk. Emmanuel Ugirashebuja, Makamu wake Libore Nkurunzinza, Edward Rutakangwa, Aaron Ringera na Geoffrey Kyiryabwirwe.

Awali Wakili Mkuu Mwandamizi wa Serikali, Mark Mulwambo,akisaidiana na Pauline Mdendemi,walipinga na kudai mahakama hiyo ya EACJ haina uwezo wa kisheria wa kutoa uamuzi kuhusu Bunge ambalo ni mwanachama wa EAC.

Mawakili wa Utetezi Edson Mbogoro na  Wakili John Mallya, walidai Mahakama hiyo ina uwezo wa kutoa tafsiri ya kanuni za uchaguzi wa wabunge wa EALA.

"Mahakama hii ina uwezo wa kisheria wa kuto tafsiri ya kanuni za uchaguzi wa  wabunge wa EALA kama unafuata mkataba wa uanzishwaji wa Jumuiya ya Afrika ya Mashariki.”alisema Wakili Mbogoro.

Wakili huyo aliiomba  mahakama hiyo izuie mabunge ya nchi wanachama yasijaribu kupindisha sheria, kanuni na taratibu za uchaguzi wa wabunge wa EALA kama ilivyofanywa na Bunge la Tanzania.

Mwisho